Historia matematyki i jej początki
Matematyka jest nieodłącznym elementem naszego życia. Idąc do sklepu, widzimy sprzedawczynie, liczące pieniądze. Przechadzając się po mieście, widzimy tablice z cyframi. Nawet kiedy chcemy sprawdzić dokładną godzinę, to wtedy również mamy do czynienia z matematyką. Nie da się ukryć, że matematyka jest bardzo rozległą nauką. Przyjrzyjmy się matematyce w poszczególnych kulturach i zestawmy je w konkretnymi problemami matematycznymi i wiedzą matematyczną, aby zbadać jej historię.
Matematyka w okresie paleolitycznym
Najstarszym znanym zapisem matematycznym to kość z Lebombo, która została znaleziona 35 000 lat p.n.e. Znajduje się na niej 29 ściśle ułożonych kresek, a była używana do oznaczeń kalendarzowych. Innym, również dość starym obiektem jest kość z Ishango, której powstanie jest datowane na 25 000 lat p.n.e. Mikroskopowe badania udowodniły, że jest to też kalendarz faz księżyca. Inną kość, którą znaleziono w Dolních Věstonicach na Morawach ma z kolei 57 kresek. Pierwsze 25 kresek jest zebrane w grupach po 5 kresek.
Matematyka w okresie mezopotamii
Matematyka w tym okresie była nazywana matematyką babilońską. W tym okresie obliczenia były zapisywane na glinianych, miękkich tabliczkach, a następnie utrwalano ten zapis, wypalając w piecu lub zostawiając na słońcu. Okres powstania tabliczek, które zostały odnalezione w wykopaliskach, datuje się na 1800-1600 p.n.e. W tym okresie powstały ułamki, równania kwadratowe i sześcienne. Obliczano także liczby naturalne, które spełniały warunki twierdzenia Pitagorasa. Babilończycy używali liczby o podstawie 60. Pierwsza tabliczka, która została znaleziona w okresie paleolitycznym, również bazowała na tej liczbie. Wzięło to się stąd, że okrąg ma 360 stopni i podzielono go na 6 części, co w efekcie dało liczbę 60. Podstawa liczby 60 jest nam dobrze znana, chociażby z tego, że godzina ma 60 minut, 1 minuta 60 sekund.
Matematyka w okresie Egiptu
Pierwszy zapis roku na 365 dni pojawił się ok. 4200 lat p.n.e. W tym czasie korzystanie z dobrze nam znanego systemu liczb naturalnych. Potwierdza to zapis listy zdobyczy podczas wojny faraona Narmera, czyli 120 000 więźniów, 400 000 wołów oraz 1 422 000 gęsi. Egipcjanie potrafili także rozwiązywać równania z dwiema niewiadomymi, bazując na tym zapisie graficznym.
Arabska matematyka a współczesność
Od końca VIII wieku rozwijano idee algebraiczne, geometryczne, trygonometryczne i arytmetyczne. Perski matematyk Abu Bakr al-Karadżi uwolnił algebrę od operacji geometrycznych. Był pierwszym, którym wprowadził literę x jako niewiadomą. W późniejszym czasie odkrył wzór, który nazywany jest obecnie twierdzeniem o dwumianie. W wieku XV nastąpiła stagnacja w matematyce i wiele twierdzeń upadła. Zauważono jednak, że wszystkie odkrycia matematyczne, które są nauczane w szkole i wykładane na studiach bliżej do arabskiej matematyki niż greckiej. Zauważamy, że zawód matematyka nabrał większego znaczenia dopiero w XX wieku. Zatem nie bez powodu matematyka jest królową nauk.
